لامپ‌های UV یا فرابنفش امروزه کاربردهای متنوع و گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف پیدا کرده‌اند و یکی از مدل‌های محبوب انواع لامپ است.. این لامپ‌ها با تولید امواج الکترومغناطیسی با طول موج کوتاه‌تر از نور مرئی، اما بلندتر از اشعه ایکس، قابلیت‌های ویژه‌ای به انسان داده‌اند. طیف‌سنجی UV در تحقیقات علمی بسیاری کاربرد دارد و استفاده از این لامپ‌ها حتی درزمینهٔ پزشکی و بهداشت نیز رواج یافته است. در این مقاله، ابتدا مفهوم لامپ UV و ویژگی‌های تابش آن شرح داده خواهد شد. سپس، به بررسی انواع لامپ‌های UV و کاربردهای آن‌ها در زمینه‌های مختلف ازجمله پزشکی، صنعت و آزمایشگاه‌ها پرداخته خواهد شد.

اشعه uv چیست؟

اشعه فرابنفش یا به اختصار UV، یک نوع امواج الکترومغناطیسی است که در گستره طول موجی ۱۰ تا ۴۰۰ نانومتر واقع شده و ازنظر طول موج، کوتاه‌تر از نور مرئی و بلندتر از پرتوایکس است. به عبارت دیگر، انرژی این اشعه کمتر از پرتو ایکس ولی بیشتر از نور مرئی است. اشعه UV از نور خورشید سرچشمه گرفته و تقریباً ۱۰٪ از تمام امواج منتشر شده از سطح خورشید را شامل می‌شود. این اشعه همچنین در هنگام جوشکاری با قوس الکتریکی تابانده می‌شود.

اشعه‌های فرابنفش یا ماوراءبنفش از دسته اشعه‌های نامرئی هستند که برای چشم انسان غیرقابل دیدن هستند. اگرچه این اشعه به چشم ما آشکار نیست، اما اگر قادر به مشاهده آن‌ها بودیم، احتمالاً طیف رنگی که به آن‌ها تعلق می‌گرفت، پس از بنفش قرار داشت. به این دلیل است که این اشعه‌ها به نام “ماوراءبنفش” یا “فرابنفش” شناخته می‌شوند.

نور یو وی از نور معمولی که به راحتی مشاهده می‌شود، به شدت متفاوت است. این نوع نور از ویژگی‌های خاص خود برخوردار بوده و در موارد مختلف ازجمله تبلیغات و مصارف تجاری به کار می‌رود. برای تولید این اشعه، از لامپ‌های خاصی مانند لامپ‌های سیاه یا لامپ گازی بخار جیوه و لامپ‌های رشد گیاه استفاده می‌شود که ازلحاظ علمی با لامپ ال ای دی LED خانگی تفاوت دارند.