لامپ UV چیست؟
لامپ UV یا لامپ فرابنفش نوری با طولموج خاص تولید میکند (معمولاً 254 نانومتر) که توانایی از بین بردن DNA باکتریها، ویروسها، جلبکها و سایر میکروارگانیسمها را دارد. وقتی آب از درون محفظه لامپ عبور میکند، نور UV این عوامل بیماریزا را غیرفعال میکند.
در این مفاله به بررسی کاربرد اشعه ماوراء بنفش و ضدعفونی کردن آب استخر با لامپ UV می پردازیم.اشعه ماوراء بنفش (UV)، بخشی از طیف نوری است که توسط خورشید تولید و به سمت زمین گسیل می گردد. طیف اشعه ماوراء بنفش، دارای فرکانس بالاتر از نور مرئی و پائین تر از اشعه ایکس می باشد. طول موج اشعه ماوراء بنفش بصورت کلی در ناحیه بین ۱۰۰ نانومتر و ۴۰۰ نانومتر قرار می گیرد. این بخش نیز به سه ناحیه تقسیم می شود:
– UV-A : بین ۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر
– UV-B : بین ۲۹۰ تا ۳۲۰ نانومتر
– UV-C : بین ۲۲۰ تا ۲۹۰ نانومتر
به منظور مطالعه جامع و تخصصی و کسب اطلاعات در حوزه لامپ یووی، همین الان به مقاله مربوط به ” آشنایی با لامپ یووی “ مراجعه کنید.
فرکانس طیف نورخاصیت میکروب کشی اشعه و لامپ UV
مهم ترین علت کاربرد اشعه ماوراء بنفش (UV)برای ضدعفونی کردن آب استخر به این سبب است که اشعه ماوراء بنفش ناحیه UV-C، دارای خاصیت میکروب کشی بسیار بالایی است. اما این بخش از نور بعد از تابش از خورشید، در اتمسفر زمین جذب شده و به سطح زمین نمی رسد. بنابراین، برای استفاده از خواص آن می بایست بصورت مصنوعی و توسط لامپهای UV تولید شود.
نور اشعه ماوراء بنفش، روی DNA سلولهای میکروارگانیسم ها اثر گذاشته و باعث غیرفعالسازی و عدم تکثیر آنها می شود. بنابراین، باید در نظر داشت که اشعه ماوراء بنفش، میکروب ها را از آب حذف نمی کند. بلکه آنها را غیرفعال می کند.
نور اشعه ماوراء بنفش، باعث غیرفعالسازی انواع باکتری و ویروس و سایر میکروارگانیسم ها از جمله انگل کریپتوسپوریدیوم و ژیاردیا که نسبت به کلر هم مقاوم هستند، می گردد. مزیت دیگر اشعه ماوراء بنفش، این است که طعم و بو نداشته و از این جهت نیز تأثیر منفی روی آب نخواهد داشت.
مشخصات فنی دستگاه مولد UV
لامپ یووی مناسب جهت اینکار معمولاً به دو دسته “فشار متوسط” (Medium Pressure) و “کم فشار” (Low Pressure) تقسیم می شوند. لامپهای فشار پایین تا فشار حدود ۱ تا ۱۰ پاسکال تحت خلأ قرار گرفته و دارای دمای سطح خارجی پائین (حدود ۵۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد) می باشند. این لامپها، نور با طول موج یکنواخت ۲۵۴ نانومتر تولید می کنند. لامپهای با فشار متوسط دارای دما ، فشار و قدرت بالاتر بوده و طیف گسترده تری از اشعه ماوراء بنفش (بین ۲۰۰ تا ۳۲۰ نانومتر) را تولید می کنند.
مزایای استفاده از لامپ UV در استخر و جکوزی
- 
کاهش مصرف مواد شیمیایی:
- 
نیاز به کلر یا برم بهشدت کاهش مییابد.
 
 - 
 - 
از بین بردن باکتریهای مقاوم:
- 
میکروارگانیسمهایی مثل کریپتوسپوریدیوم و ژیاردیا که در برابر کلر مقاوم هستند، با UV غیرفعال میشوند.
 
 - 
 - 
آب شفافتر و تمیزتر:
- 
نور UV باعث کاهش رشد جلبکها و باکتریها میشود.
 
 - 
 - 
بدون بو و تحریک پوستی:
- 
برخلاف کلر که بوی تند دارد و باعث خشکی پوست یا سوزش چشم میشود، UV هیچگونه اثر تحریککنندهای ندارد.
 
 - 
 - 
سازگار با محیط زیست:
- 
بدون باقیماندن مواد شیمیایی در آب یا محیط
 
 - 
 
معایب و محدودیتها استفاده از لامپ UV در استخر و جکوزی
- 
عدم باقیماندن اثر در آب:
- 
برخلاف کلر، UV در آب باقی نمیماند و فقط در زمان عبور آب از لامپ اثر دارد؛ بنابراین ترکیب با دوز کمی از کلر برای ایمنی بیشتر توصیه میشود.
 
 - 
 - 
نیاز به تمیز نگهداشتن لامپ و محفظه:
- 
جرم یا رسوب روی لامپ، شدت نور را کاهش میدهد.
 
 - 
 - 
هزینه اولیه بالا:
- 
هزینه خرید و نصب دستگاه نسبت به کلرزنی سنتی بیشتر است.
 
 - 
 - 
نیاز به برق و نگهداری دورهای:
- 
لامپها معمولاً باید هر 9 تا 12 ماه تعویض شوند.
 
 - 
 
نصب و نگهداری لامپ UV در سیستم استخر
- 
نصب در مسیر برگشت آب (قبل از ورود به استخر).
 - 
استفاده از پیشفیلتر برای حذف ذرات معلق پیش از رسیدن به UV.
 - 
بررسی دورهای لامپ و تمیز کردن شیشه کوارتزی آن.
 - 
تعویض منظم لامپ طبق دفترچه راهنما (معمولاً سالی یکبار).
 
جمعبندی
استفاده از لامپ UV برای ضدعفونی آب استخر و جکوزی، گزینهای بسیار مؤثر و ایمن برای کاهش مصرف کلر، افزایش شفافیت آب و حفظ سلامت شناگران است. البته بهتر است این سیستم بهصورت تکمیلی در کنار فیلتر و دوز کمی کلر استفاده شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد.
								




